Şark Çıbanı (Kutanöz Leishmaniasis); Halk arasında ''yakarca, tatarcık, yapyakan, küpdüşen'' olarak da bilinen, Leishmania cinsi parazitlerle enfekte olmuş dişi kum sineklerinin (Phlebotomus), kan emmesi sırasında bu parazitleri insanlara bulaştırmasıyla oluşan, deride yaralarla karakterize bir hastalıktır.
TÜBİTAK tarafından desteklenmekte olan ve T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanlığı’nın proje ortağı olarak yer aldığı 114S999 nolu “Türkiye’de Kutanöz Leishmaniasis Kontrolünde Parazitolojik, Moleküler ve Coğrafi Epidemiyolojik Yaklaşım” adlı proje kapsamında, kum sinekleri ile ilgili fauna belirleme ve popülasyon büyüklüğü çalışmalarının Antalya ilinde gerçekleştirilmesi planlanan kısmı önceki yıllarda yapılan çalışmalar ile büyük ölçüde tamamlanmıştır. Bu çalışmaların devamı olarak, Alanya ilçesinin kırsal kesimlerinde bulunan farklı mahallelerde 10-13 Temmuz 2018 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı’ndan proje yürütücüsü Prof. Dr. Yusuf Özbel ile yüksek lisans öğrencileri Bio. Kardelen Yetişmiş ve Bio. Tuğçe Atıcı, proje araştırıcıları Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Hüseyin Çetin ve Celal Bayar Üniversitesi'nden Dr. Öğt. Üyesi Suha K. Arserim, Antalya İl Sağlık Müdürlüğü Kepez İlçe Sağlık Müdürlüğü Sıtma Birimi’nden Dr. Bio. Önder Ser ve Halil Uslu'nun katılımı ile detaylı bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Işık tuzakları ve ağız aspiratörleri kullanılarak canlı olarak yakalanan vektör kum sineklerinin günlük ve gecelik aktivitelerinin belirlenmesi, konak tercihlerinin saptanabilmesi ve bu sineklere karşı bazı kimyasal insektisitlerin öldürücü etkisinin olup olmadığına yönelik arazi ve laboratuvar araştırması yapılmıştır.
Antalya İl Sağlık Müdürlüğü'nün izin ve desteği ile farklı üniversitelerle iş birliği içerisinde ilimizde gerçekleştirilen bu çalışmalardan elde edilecek bulguların, ilimizde ve ülkemizde Şark Çıbanı hastalığının önlenmesine yönelik çalışmalara katkıda bulunması hedeflenmektedir.
